Bóng rổ là đang trở thành môn thể thao học đường được yêu thích nhất, đặc biệt đối với các bạn trẻ từ 12 – 30 tuổi. Sau đây, chúng tôi xin giới thiệu những điều luật bóng rổ 5×5 chuẩn FIBA cơ bản người chơi bóng rổ nên biết để chơi môn thể thao này.

Giới thiệu về môn bóng rổ 

Bóng rổ là một môn thể thao đồng đội, trong đó hai đội, thường gồm năm cầu thủ, đối đầu nhau trên một sân hình chữ nhật, cạnh tranh với mục tiêu chính của ném một quả bóng (đường kính khoảng 9,4 inch (24 cm) qua vòng đai của rổ (đường kính 18 inch (46 cm) cao 10 foot (3,048 m) được gắn trên một tấm bảng ở mỗi đầu của sân) trong khi ngăn chặn đội đối phương làm điều tương tự vào rổ của phe mình. Một cú ném rổ gần trong phạm vi quy định có giá trị hai điểm, còn cú ném rổ được thực hiện từ phía sau vạch ba điểm sẽ có giá trị ba điểm. Sau khi phạm lỗi, thời gian dừng chơi và người chơi bị phạm lỗi hoặc được chỉ định để ném phạm lỗi kỹ thuật được cung cấp một hoặc nhiều cú ném phát một điểm. Đội nào có nhiều điểm nhất vào cuối trận sẽ thắng, nhưng nếu trận đấu kết thúc với số điểm hòa, thì một khoảng thời gian chơi bổ sung (thêm giờ) là bắt buộc.

luat-thi-dau-bong-ro-5x5

Hãy cùng Sneaker Daily tìm hiểu những điều luật cơ bản nhất bạn cần biết để có thể bắt đầu tập luyện và thi đấu môn bóng rổ.

Trận đấu bóng rổ

    • Mỗi đội sẽ có 5 cầu thủ trực tiếp thi đấu trên một sân có kích thước  15 x 28m. Mục tiêu của mỗi đội là đưa bóng vào rổ của đối phương và ngăn cản đối phương ghi điểm.
    • Trận đấu được điều khiển bởi trọng tài hoặc hội đồng giám sát.
    • Đội dành chiến thắng là đội đạt được nhiều điểm hơn khi trận đấu kết thúc. Bạn ghi điểm bằng cách ném bóng vào rổ của đối phương.

Luật bóng rổ 5×5 về sân và thiết bị

2.1. Sân thi đấu

Sân thi đấu bóng rổ là mặt sân cứng, không có chướng ngại vât. Với kích thước chiều dài là 28m, chiều rộng là 15m. Trên sân được chia làm nhiều khu vực khác nhau, mời xem chi tiết hình dưới đây để hiểu hơn về sân bóng rổ.

Sân sau của mỗi đội bóng bao gồm rổ, mắt trước bảng rổ, phần sau được giới hạn bởi các đường cuối sân phía sau rổ.

Tất cả các đường kẻ trên sân phải là màu trắng, chiều rộng là 5cm

Sân thi đấu được giới hạn bởi hai đường biên ngang và hai đường biên dọc. Sân phải có đường giữa sân, vòng tròn giữa sân và hai nửa vòng tròn ném phạt.

luat-thi-dau-bong-ro-5x5

2.2. Trang thiết bị

Trang thiết bị và dụng cụ cần có để tổ chức một giải bóng rổ chuyên nghiệp bao gồm:

    • Bảng bóng rổ: Cột và vành rổ được làm bằng kim loại; Bảng rổ được làm bằng nhựa tổng hợp hoặc bằng gỗ, lưới rổ được làm bằng sợi nylon. Khoảng cách tính từ mép trên của vành rổ xuống mặt sân bóng rổ theo chiều thẳng đứng là 3.050m đối với người tập trên 12 tuổi hoặc ít hơn 3.050m đối với người tập từ 12 tuổi trở xuống. Quả bóng rổ phải được sử dụng phù hợp với từng loại đối tượng theo quy định của Luật thi đấu bóng rổ…
    • Quả bóng rổ tiêu chuẩn
    • Các loại đồng hồ đếm giờ
    • Bảng hiện điểm số
    • Biên bản ghi điểm
    • Bảng báo lỗi cá nhân và đồng đội
    • Mũi tên luân phiên luân phiên phát biên
    • Sân thi đấu
    • Sàn bóng rổ thi đấu
    • Ánh sáng: Độ chiếu sáng bảo đảm trên sân ít nhất là 300 lux; Có túi sơ cứu theo quy định của Bộ Y tế; có nơi thay đồ, cất giữ đồ và khu vệ sinh; có bảng nội quy quy định những nội dung chủ yếu: Giờ tập luyện, đối tượng tham gia tập luyện, trang phục, trang thiết bị khi tham gia tập luyện, các biện pháp bảo đảm trật tự, an toàn trong tập luyện.

luat-thi-dau-bong-ro-5x5

Luật bóng rổ 5×5 về điểm số 

Tại mỗi khu vực khác nhau với khoảng cách rổ khác nhau sẽ có 3 giá trị: 1 điểm, 2 điểm và 3 điểm.

    • Vận động viên ném bóng vào rổ trong vòng tròn 3 điểm sẽ có giá trị 2 điểm.
    • Vận động viên ném rổ ngoài vòng 3 điểm sẽ có giá trị 3 điểm.
    • Vận động viên ném phát tại chấm phạt sẽ có giá trị 1 điểm.
    • Nếu một cầu thủ bị phạm lỗi trong khi cố gắng ghi điểm và không thành công, cầu thủ đó được ném phạt với số lần bằng giá trị điểm có thể ghi được. Một cầu thủ bị phạm lỗi trong khi cố gắng ghi 2 điểm sẽ được hai lần ném phạt. Một cầu thủ bị phạm lỗi trong khi cố gắng ghi 3 điểm sẽ được ba lần ném phạt.
    • “Three-point play”: khi bị phạm lỗi trong tư thế tấn công trong khu vực 2 điểm mà pha bóng vẫn thành công, cầu thủ được ném phạt và cũng thành công. 2 điểm ăn + 1 điểm ném phạt.
    • “Four-point play” cũng giống như thế nhưng trong trường hợp ném 3 điểm. Trường hợp này rất hiếm khi xảy ra.

luat-thi-dau-bong-ro-5x5

Trận đấu bóng rổ gồm 4 hiệp, mỗi hiệp 10 phút

    • Mỗi một trận đấu bóng rổ bao gồm 4 hiệp mỗi hiệp 10 phút.
    • Thời gian nghỉ giữa hiệp 1 và hiệp 2, hiệp 3 và hiệp 4, và trước mỗi hiệp phụ là 2 phút. Thời gian nghỉ giữa hiệp 2 và 3 là 15 phút.
    • Nếu tỉ số điểm hòa nhau khi kết thúc thời gian thi đấu của hiệp 4, trận đấu sẽ được tiếp tục bằng 1 hoặc nhiều hiệp phụ 5 phút để có kết quả thắng thua. Trong tất cả các hiệp phụ 2 đội sẽ tiếp tục thi đấu theo hướng rổ như hiệp thứ 3 và 4.

Luật bóng rổ 5×5 cho đội Tấn công trong thi đấu bóng rổ

Đội tấn công là đội có bóng rổ. Khi một người chơi có bóng rổ, họ phải tuân theo những quy tắc nhất định:

    • Người chơi phải tung hoặc rê bóng bằng một tay trong khi di chuyển cả hai chân. Nếu tại bất kỳ thời điểm nào, cả hai tay chạm bóng hoặc cầu thủ ngừng lừa bóng, đấu thủ chỉ được di chuyển một chân. Chân đứng yên được gọi là chân trụ.
    • Một cầu thủ phải khi kiểm soát bóng, không được chạy quá hai bước chân mà không đập bóng
    • Bóng phải được kiểm soát ở trong giới hạn sân. Nếu đội tấn công để bóng ra khỏi sân, đội kia sẽ được quyền kiểm soát bóng rổ.
    • Tay của vận động viên phải ở phía trên của quả bóng trong khi rê bóng. Ngược lại, nếu tay ở phía dưới bóng sẽ bị mắc lỗi mang bóng, bóng được chuyển quyền kiểm soát cho đối phương.
    • Một khi đội tấn công đi qua một nửa sân của họ, họ không thể quay trở lại. Điều này được gọi là vi phạm backcourt. Nếu đội phòng thủ đưa bóng vào đường lùi, thì đội tấn công có thể thu hồi bóng một cách hợp pháp.
    • Luật thời gian đối với đội kiểm soát bóng
      • Luật 3s: Người chơi của đội đang giữ bóng tấn công không được đứng ở khu vực hình thang dưới rổ trong 3s.
      • Luật 5s: Luật 5 giây trong bóng rổ quy định là mỗi cầu thủ đang cầm bóng sống trên sân bị kém sát, trong vòng 5 giây cầu thủ bị kèm sát phải dẫn bóng hoặc ném rố nếu không sẽ bị phạm lối 5 giây. Luật 5 giây trong bóng rổ sẽ xử lý lỗi 5s bóng rổ bằng cách cho đối phương quả ném biên gần nơi xảy ra lỗi nhất.
      • Luật 8s: Luật 8 giây bóng rổ quy định, bất cứ cầu thủ nào giành được quyền kiểm soát bóng trên phần sân nhà, trong vòng 8 giây đội bóng của họ phải đưa bóng sang phần sân đội đối phương, nếu không sẽ bị phạm lỗi 8 giây trong bóng rổ. Luật 8 giây trong bóng rổ sẽ xử lý lỗi 8s bóng rổ bằng cách cho đối phương quả ném biên gần nơi xảy ra lỗi nhất.
      • Luật 24s: Nếu đội bạn đang là đội cầm bóng thì trong 24s bắt buộc phải ném rổ, quá thời gian sẽ tính là phạm lỗi và mất quyền kiểm soát. Luật 24s bắt đầu được tính khi đội bạn cầm bóng, đồng hồ 24s được đặt phía trên rổ. Nếu đồng hồ gặp sự cố, trận đấu sẽ được tạm dừng để khắc phục.

luat-thi-dau-bong-ro-5x5

Luật bóng rổ 5×5 đối với đội phòng thủ

Đội phòng thủ không được có các hành động ngăn cản đội tấn công bằng cách xô, đẩy hay có các tác động vào thân thể của đối phương một cách không công bằng. Những hành động cụ thể được quyết định bởi trọng tài. Nhưng nhìn chung, vận động viên không được tác động vào thân thể đối phương dưới đây:

    • Lỗi cản người: Khi cầu thủ sử dụng vị trí để ngăn cản đường chạy của đối phương không cho họ dẫn bóng.
    • Lỗi cùi chỏ: Khi một cầu thủ cố tình dùng cùi chỏ để ngăn cản đối phương
    • Lỗi giữ người: Khi cầu thủ dùng tay gây cản trở di chuyển của đối phương.
    • Lỗi ngáng chân: Khi một cầu thủ sử dụng chân để ngăn cản khiến đối phương bị ngã hoặc mất cân bằng

Một số điều luật khác

    • Vận động viên bóng rổ không thể đá bóng hoặc đấm bóng
    • Khi bóng đang trên đường rơi hoặc trên vành rổ thì không được cản phá.
    • Những hành vi khiến nhã, xúc phạm người chơi sẽ bị xử phạt rất nặng.

Luật bóng rổ 5×5 về sân thi đấu

Kích thước sân bóng rổ là 15 x 28m, được giới hạn bởi các đường biên dọc và biên ngang. Sân được chia làm hai phần sân bởi đường kẻ giữa sân. Ngoài ra còn các đường giới hạn khác gồm vòng tròn 3 điểm, khung dưới rổ hay điểm ném phạt. Sân có hai rổ gắn ở đầu hai sân đưa vành rổ cách mặt sân 3.05m.

Xem thêm:

  • Vạch kẻ sân bóng rổ và ý nghĩa của chúng
  • [Hướng dẫn] Cách chơi bóng rổ từ cơ bản đến nâng cao cho người mới bắt đầu